Phóng viên hay nhà báo là người làm việc trong một tòa soạn báo, một hãng thông tấn, một đài truyền hình hoặc đài phát thanh. Đôi khi, có những phóng viên tự do không trực thuộc một cơ quan nào nhưng cũng hoạt động trong lĩnh vực báo chí. Công việc của phóng viên là thực hiện các bài viết, bản tin, phỏng vấn, hình ảnh hoặc phóng sự về một hay nhiều vấn đề của xã hội đương đại.
"Tìm đến ngọn nguồn của sự thật" là mục tiêu lớn nhất mà một phóng viên (nhà báo) phải theo đuổi. Đó cũng có thể coi là phẩm chất cao quý nhất của phóng viên. Cũng có thể coi phóng viên là "nhà sử học". Bởi lẽ, xã hội, nhân dân, lịch sử yêu cầu, mong mỏi và bắt buộc nhà báo-nhà sử học phải tôn trọng sự thật, phản ánh đúng sự thật khách quan như "nó" vốn có và đã diễn ra.
Phóng viên phải có khát khao cháy bỏng và trong tình huống không thể tránh được, dám trả giá nào đó để không hổ thẹn với nghề. Sự trả giá ấy không thể so với những khốc liệt của chiến tranh trước đây, nhưng đủ để người ta vẫn gọi nghề báo với cái tên "nghề nguy hiểm".
Vũ khí của người làm báo là khả năng đưa thông tin đến cho mọi người. Thông tin về cái tốt và về cái xấu. Thông tin về những gì chưa rõ sẽ là tốt hay xấu. Thông tin chân thực, có trách nhiệm. Thông tin trung thực chỉ có một khuôn mặt. Nếu thông tin của bạn có ích cho xã hội, nhưng lại động chạm đến lợi ích của những nhóm người nào đó, thì từ khi đó, bạn cũng sẽ là đối tượng của thông tin. Thông tin về bạn, về động cơ của bạn, về khả năng của bạn, về phẩm chất của bạn. Thông tin này lại có nhiều khuôn mặt. Để chống lại bạn, không nhất thiết người ta phản đối những gì bạn viết. Không phải lúc nào độc giả hay khán giả yêu quý bạn, cũng có thể bên cạnh bạn, bảo vệ bạn. Vì dẫu khác xưa nhiều, thì bây giờ xã hội chúng ta đang sống vẫn chưa thể có một cơ chế hoàn hảo để luôn phân biệt rõ trắng đen trong các luồng lạch thông tin.
Công việc của phóng viên là ‘lấy tin’. Nhưng trong một ngày có biết bao nhiêu sự kiện xẩy ra. Không phải tất cả đều đáng tường thuật. Như vậy, những gì là tin tức? Độc giả muốn biết và cần biết những tin như thế nào? Đây là điều các phóng viên phải quyết định hàng ngày. Trước khi săn tin về một vấn đề nào đó, họ tự hỏi: ‘đây có phải là chuyện người ta sẽ bàn tán đến hay không?’ và ‘đây có phải là tin họ cần hay không?’
Phóng viên là những người giữ một trong những công việc quan trọng nhất trong bất cứ một xã hội nào. Hoàn cảnh làm việc của các phóng viên khác nhau tùy từng quốc gia. Tại một vài nước, chính phủ hay các chính đảng làm chủ ngành truyền thông. Tại một số nước khác, các cá nhân hay công ty làm chủ. Tại nhiều nước, ngành truyền thông gồm cả hai loại. Nhưng cho dù hoàn cảnh của họ ra sao đi nữa, thì tất cả các phóng viên giỏi đều có cùng chung một mục đích cơ bản.
Họ cung cấp cho người đọc những tin tức cần thiết để hiểu về thế giới chung quanh và để đi đến các quyết định trong đời. Người đọc dựa vào các phóng viên để biết tin tức về cộng đồng của họ, về chính phủ, thương nghiệp, thể thao, sức khoẻ v.v... Với các tin tức đó, người đọc quyết định nên xem những gì trên truyền hình, ăn uống những gì, mua xe gắn máy loại gì, cho con cái đi học ở đâu, bỏ phiếu cho ai trong cuộc tuyển cử sắp tới, và hơn thế nữa.
Thỉnh thoảng, những tin này mang tính chất sống còn. Một chính trị gia Thái Lan cho rằng cơ quan dự báo thời tiết đã không kịp thời thông báo cho dân làng ở một tỉnh miền Bắc biết rằng sắp có bão, khiến cho 30 người bỏ mạng vì lụt. Theo ông các nhà dự báo thời tiết cần đến các phương tiện truyền thông. ( ST )
"Tìm đến ngọn nguồn của sự thật" là mục tiêu lớn nhất mà một phóng viên (nhà báo) phải theo đuổi. Đó cũng có thể coi là phẩm chất cao quý nhất của phóng viên. Cũng có thể coi phóng viên là "nhà sử học". Bởi lẽ, xã hội, nhân dân, lịch sử yêu cầu, mong mỏi và bắt buộc nhà báo-nhà sử học phải tôn trọng sự thật, phản ánh đúng sự thật khách quan như "nó" vốn có và đã diễn ra.
Phóng viên phải có khát khao cháy bỏng và trong tình huống không thể tránh được, dám trả giá nào đó để không hổ thẹn với nghề. Sự trả giá ấy không thể so với những khốc liệt của chiến tranh trước đây, nhưng đủ để người ta vẫn gọi nghề báo với cái tên "nghề nguy hiểm".
Vũ khí của người làm báo là khả năng đưa thông tin đến cho mọi người. Thông tin về cái tốt và về cái xấu. Thông tin về những gì chưa rõ sẽ là tốt hay xấu. Thông tin chân thực, có trách nhiệm. Thông tin trung thực chỉ có một khuôn mặt. Nếu thông tin của bạn có ích cho xã hội, nhưng lại động chạm đến lợi ích của những nhóm người nào đó, thì từ khi đó, bạn cũng sẽ là đối tượng của thông tin. Thông tin về bạn, về động cơ của bạn, về khả năng của bạn, về phẩm chất của bạn. Thông tin này lại có nhiều khuôn mặt. Để chống lại bạn, không nhất thiết người ta phản đối những gì bạn viết. Không phải lúc nào độc giả hay khán giả yêu quý bạn, cũng có thể bên cạnh bạn, bảo vệ bạn. Vì dẫu khác xưa nhiều, thì bây giờ xã hội chúng ta đang sống vẫn chưa thể có một cơ chế hoàn hảo để luôn phân biệt rõ trắng đen trong các luồng lạch thông tin.
Công việc của phóng viên là ‘lấy tin’. Nhưng trong một ngày có biết bao nhiêu sự kiện xẩy ra. Không phải tất cả đều đáng tường thuật. Như vậy, những gì là tin tức? Độc giả muốn biết và cần biết những tin như thế nào? Đây là điều các phóng viên phải quyết định hàng ngày. Trước khi săn tin về một vấn đề nào đó, họ tự hỏi: ‘đây có phải là chuyện người ta sẽ bàn tán đến hay không?’ và ‘đây có phải là tin họ cần hay không?’
Phóng viên là những người giữ một trong những công việc quan trọng nhất trong bất cứ một xã hội nào. Hoàn cảnh làm việc của các phóng viên khác nhau tùy từng quốc gia. Tại một vài nước, chính phủ hay các chính đảng làm chủ ngành truyền thông. Tại một số nước khác, các cá nhân hay công ty làm chủ. Tại nhiều nước, ngành truyền thông gồm cả hai loại. Nhưng cho dù hoàn cảnh của họ ra sao đi nữa, thì tất cả các phóng viên giỏi đều có cùng chung một mục đích cơ bản.
Họ cung cấp cho người đọc những tin tức cần thiết để hiểu về thế giới chung quanh và để đi đến các quyết định trong đời. Người đọc dựa vào các phóng viên để biết tin tức về cộng đồng của họ, về chính phủ, thương nghiệp, thể thao, sức khoẻ v.v... Với các tin tức đó, người đọc quyết định nên xem những gì trên truyền hình, ăn uống những gì, mua xe gắn máy loại gì, cho con cái đi học ở đâu, bỏ phiếu cho ai trong cuộc tuyển cử sắp tới, và hơn thế nữa.
Thỉnh thoảng, những tin này mang tính chất sống còn. Một chính trị gia Thái Lan cho rằng cơ quan dự báo thời tiết đã không kịp thời thông báo cho dân làng ở một tỉnh miền Bắc biết rằng sắp có bão, khiến cho 30 người bỏ mạng vì lụt. Theo ông các nhà dự báo thời tiết cần đến các phương tiện truyền thông. ( ST )
